خود ارضائی : تلاقی اوهام ناخودآگاه با هورمونهای جنسی

خود ارضائی یا استمناء یا به عبارت عامیانه اش جلق زدن به خودی خود هیچگونه عوارض جسمی یا روانی ندارد . بیماران زیادی داشته ام که به دلیل تصورات نادرست و افکار بی پایه و اساس و تلقینات افراد نادان و ناآگاه در خصوص خودارضائی خود را به وادی نابودی و بیماری کشانده اند. شایعترین علامت مرضی مربوط به آن احساس گناه شدیدی است که فرد را گاه تا پای افسردگی شدید و خودکشی نیز می کشاند. زمانی می توانیم از خودارضائی بعنوان یک آسیب یاد کنیم که انجام آن روند عادی زندگی فرد را مختل نموده و موجب صدمات جدی به سلامتی وی گردد. یکی از بیمارانم با تشخیص خود ارضائی وسواسگونه روزانه حدود چهل بار دست به اینکار می زد و تقریبا" زندگی وی بشدت مختل شده بود. در پژوهشهایی که با مراجعانم در این زمینه داشته ام چند عامل اصلی ایجاد کننده و یا تشدید کننده خود ارضائی را پیدا نموده ام که در اینجا بدانها اشاره می کنم:
الف - خودارضائی به عنوان یک تسکین دهنده قوی : در موقعیتهای بحرانی و پر استرس انجام خودارضائی می تواند سیستم عصبی را تا حدی دچار آرامش و سستی نماید. در این موارد خودارضائی نقش سپری در مقابل هیجانها را ایفا می نماید.
ب - خودارضائی و مکانیسم جبران : در این موارد فرد عمل خودارضائی را برای جبران کاستیها و کمبودها و بخصوص ناکامیهای عاطفی خود مورد استفاده قرار می دهد.
ج - خود ارضائی و مکانیسم تخلیه روانی : در مواقعی که ساختار روانی فرد قادر به حل یک تعارض و یا واکنش مقابله ای جدی در برابر آن نباشد خود ارضائی می تواند با کارکرد تخلیه ای خود نوعی مکانیسم تخلیه ای ناخودآگاه را فعال سازد که فرد را از رودررویی با موقعیت تعارض آمیز و یا ناخوشایند دور نگه می دارد.
د - خودارضائی در سنین مختلف معانی گوناگونی دارد. در کودکان لذت ناشی از آن می تواند جایگزینی برای کمبود محبت در خانواده باشد . در نوجوانان خودارضائی با هویت یابی مردانگی و یا زنانگی در ارتباط است و از شدت بحران ناشی از بلوغ می کاهد . در بزرگسالان می تواند جایگزینی برای سکس واقعی شود و شخص را از اضطراب و دلهره ناشی از رویارویی با جنس مخالف آسوده می سازد.